M. Kemal Paşa’yı Anadolu’da İlk Karşılayanlar

19 Mayıs 1919’ da Samsun’a çıkan Mustafa Kemal Paşa’ yı Anadolu’ da ilk karşılayanlar arasında din adamları da bulunuyordu.

Şimdi, o günkü olaylara tanık olanların anlattıklarına bir göz atalım:

“…Hasta olan mutasarrıf evinden çıkmadığı için 9 ncu Ordu Müfettişi’ni karşılamaya gelmedi. Belediye Reisi yok. Vekâlet eden kişi de Çarşamba’ da arazisinin bulunduğu köydedir. Belediye Meclisi’nden bir kişi, Hacı Molla, Mustafa Kemal Paşa’ ya şehir namına ‘Hoş geldiniz’ dedi.”

“…Mustafa Kemal Paşa, 25 Mayıs 1919 akşamüstü Havza’ ya geldi. Ertesi günü, başlarında ulemadan Hacı Mustafa Efendi’ nin bulunduğu bir heyet kendisini ziyaret ederek memleket meseleleri hakkında görüşmelerde bulundular. Bu kişiler diğer bir gece, Belediye Reisi’ nin evinde toplanarak Müdafaa-i Hukuk Heyeti’ ni kurdular.”

9 ncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, karargâhıyla Amasya’ ya geldiği 15 Haziran 1919 günü kendisini karşılayanların başında Müftü Tevfik ve Vaiz Abdurrahman Kâmil Efendiler bulunuyordu.

Mustafa Kemal Paşa’nın karargâhında bulunan Binbaşı Hüsrev (Gerede) Bey, karşılamayı şöyle anlatmaktadır:

"…En gönülden ve coşkun karşılama Amasya’ da oldu. Başlarında Müftü Efendi’ nin olduğu beldenin mümtaz heyeti bizi şehrin dışında karşıladı. Saraydüzü’ ndeki bu merasim Paşa’ nın gözlerini yaşarttı. Müftü Efendi’ nin itimat telkin eden beşuş ve nuranî çehresiyle ilerleyerek Paşa’ ya yüksek sesle:

– Paşam… Bütün Amasya emrinizdedir. Gazanız mübarek olsun, dedi.

Asla beklemediğimiz bu hitap, aynı zamanda istikbalin teşhisi idi. Peşinden elini uzatan bu mübarek insanın elini öpmek ister gibi eğildi. O üzerinde üniforması olan Anafartalar kahramanını muhabbetle kucakladı ve yanında bulunanları birer birer tanıttı. Millî Mücadele’ de ilk defa bütün bir şehir safhalarını öğrenme ihtiyacını duymadan, çetinliği besbelli vatan kurtuluşu mücadelesinin bayrağını açma kararındaki bir evlâdının safına katılıyor ve bunu mübarek bir din adamının rehberliği, delâleti, öncülüğü ile yerine getiriyordu.”

Müftü Efendi’nin sağladığı huzur, güven ve olanaklar sayesinde Misak-ı Millî’nin temeli olan tarihi Amasya Protokolü, 21 Haziran 1919’ da burada yayınlandı.

Mustafa Kemal Paşa, Erzurum’ a varmadan Ilıca’ da bir heyet tarafından karşılandı. Bu heyetin başında Vilayat-ı Şarkiyye Müdafaa- i Hukuku Milliye Erzurum Şubesi Başkanı Raif Hoca vardı.

Sivas’ta da Mustafa Kemal Paşa’ yı ilk karşılayanlar arasında Müftü Abdurrauf Efendi bulunuyordu. Müftü Efendi’nin bu konudaki çalışmalarını Vali Reşit Paşa, hatıratında şöyle anlatmaktadır:

“…Sivas Kongresi’nin hazırlıklarıyla, Kolordu Komutanı Miralay İbrahim Tali Bey, sabık Mebus Rasim Bey, Müftü Abdurrauf ve Emir Paşa gibi kişiler meşgul oluyorlardı. Müftü, Erzurum yolcularını parlak bir karşılama merasimi yapmak vazifesini almıştı. Cübbesinin eteklerini toplayarak ev ev, dükkân dükkân dolaşıyordu.”

Mustafa Kemal Paşa’nın Sivas’ta oturup dinlenebileceği, çalışacağı ve yatacağı odaya konacak eşyayı Müftü Abdurrauf Efendi ve arkadaşları evlerinden getirmişlerdi.

Mustafa Kemal Paşa, 2 Eylül 1919’ da, Kongre için Sivas’ a gelmişti. Paşa, Kongre sonrası da bu kentte kalarak çalışmalarını 18 Aralık 1919 tarihine kadar buradan sürdürdü. Bu tarihte Mustafa Kemal Paşa, Rauf (Orbay) Bey, Büyükelçi Ahmet Rüstem, Mazhar Müfit (Kansu) Bey, Hakkı Behiç beyler ve diğer çalışma arkadaşlarından oluşan Heyeti Temsiliye, Ankara’ ya gitmek üzere şehirden ayrıldı. Heyet, 19 Aralık 1919 günü akşamüzeri Kayseri’ ye ulaştı.

(...)

/Ahmet AKYOL

http://www.ahmetakyol.net/m-kemal-pasayi-anadoluda-ilk-karsilayanlar/